woensdag 4 januari 2012

De Top 3 van Edith Burghardt

In januari wordt de Top-3 van Edith Burghardt in de kast gepresenteerd. Na 38 actieve dienstjaren bij de bibliotheek is zij per 1 januari 2012 uit actieve dienst. Vele klanten heeft zij in haar rol van inlichtingenmedewerker voorzien van haar helpende hand bij het vinden van de juiste informatie. Bij het opstellen van haar lijst kwam zij er wel achter dat de televisie een belangrijke rol heeft gespeeld.

Boeken

Walter Kempowski - Tadellöser&WolffEerste deel van zijn Deutsche Chronik. Deze bestaat uit 9 delen en daarin beschrijft hij 3 generaties van zijn familie. Daarnaast geeft het een heel aardig beeld van het dagelijks leven in een halve eeuw Duitse geschiedenis.
Kempowski werd geboren als zoon van een reder uit Rostock en een Hamburgse moeder. Zijn opleiding volgde hij in Rostock. Hij overleefde het bombardement op Hamburg van 1943 waar hij op dat moment op bezoek was. In 1945 moest hij als 15-jarige dienst nemen in de Duitse Wehrmacht.
Na de Tweede Wereldoorlog werkte Kempowski in Hamburg en Wiesbaden. Hij berichtte de Amerikanen over de transporten van door de Sovjet-Unie inbeslaggenomen Oost-Duitse machinerieën. Bij een bezoek aan zijn familie in 1948 werd hij gearresteerd door de inlichtingendienst NKVD en veroordeeld tot 25 jaar tuchthuis in Bautzen. In 1956 werd hij vrijgelaten en vertrok hij naar Hamburg. In een dorp in de buurt van Hamburg werd hij leraar.
Zijn eerste succesvolle werk was het autobiografische 'Tadellöser und Wolf', waarin hij zijn jeugd in Nazi-Duitsland beschreef. Dit was het eerste deel van een negendelige reeks die ook bekend staat als Deutsche Chronik.
Hij heeft zich altijd ingezet voor Duitse literatuur en heeft seminars gegeven aan jong talent. Jarenlang is hij maandelijks op de NDR te zien geweest met uitzendingen vanuit zijn huis over literatuur.In Duitsland was hij een groot succes, in Nederland hebben zijn boeken niet zo aangeslagen. Ik geloof dat maar 3 delen van zijn Chronik zijn vertaald.Toch heeft Cherry Duyns in 1990 een documentaire aan hem gewijd. Hij is samen met Kempowski teruggegaan naar Bautzen, de gevangenis waar hij gezeten heeft.
Deel 1 t/m 3 zijn voor de Duitse tv verfilmd op een fantastische manier. Je vergeet haast dat het niet de echte personen zijn , maar acteurs.
Hoewel ik het Duits goed beheers, lees ik het niet graag. Daarom was dit boek zo’n aangename verrassing. Het is heel associatief geschreven, allemaal gedachtensprongen, van de hak op de tak. Dit ben ik wel gewend- “Kind, je moet méédenken “zei mijn moeder altijd. Bovendien zijn het geen literaire volzinnen, maar korte spreektaalzinnen. Dat leest heel plezierig. Het roept ook herinneringen op aan mijn vakanties in Duitsland als kind.

Pride and Prejudice - Jane Austen
Sinds ik op mijn dertiende in Duitsland in aanraking ben gekomen met de boeken van Georgette Heyer ben ik erg geïnteresseerd in de Regency-periode in Engeland. Als je dan wat volwassener literatuur zoekt kom je al snel bij Jane Austen terecht. Dus ver voor de hype van de laatste jaren. Ik heb al haar romans en de verzamelde briefwisseling met haar zus Cassandra. De schrijfster mag dan in een klein wereldje geleefd hebben, dat heeft ze uiterst nauwkeurig geobserveerd. Vooral in 'Sense and Sensibility' maakt ze behoorlijk vileine opmerkingen. Blij dat ik niet in haar omgeving geleefd heb. Bij herlezing vallen dingen op, die je de vorige keer gemist hebt. Deze boeken vervelen dus nooit.

De Sookie Stackhouse boeken - Charlaine Harris
De laatste jaren is er veel belangstelling voor vampierromans. Uit nieuwsgierigheid ben ik de serie 'Trueblood' gaan bekijken op Canvas. Die vond ik zo leuk dat ik de boeken ben gaan lezen. Intussen heb ik alle elf delen al uit. Ik weet niet of ze in het Nederlands leuk zijn. Duitse en Engelse boeken lees ik bij voorkeur in de oorspronkelijke taal.
In dit geval draagt het taalgebruik bij tot de couleur locale: de zuidelijke staten van Amerika, in dit geval Louisiana. Het speelt in een kleine plaats in Louisiana, waar iedereen iedereen kent. Hoofdpersoon is Sookie Stackhouse, serveerster in de plaatselijke bar en paranormaal begaafd. Ze hoort wat mensen denken. Het speelt in de tijd dat in Japan kunstbloed is uitgevonden, waardoor vampiers niet meer van mensen als voedsel afhankelijk zijn. Ze komen dus in grote getale uit de kast, met in hun gevolg weerwolven, elfen en wat dies meer zij. Hoe fantastisch de gebeurtenissen ook zijn, het wordt in een heerlijk laconieke stijl beschreven, met hier en daar verhulde lichte kritiek op de huidige Amerikaanse maatschappij. De droge humor maakt het lezen zeer aangenaam, als je je niet stoort aan de bovennatuurlijke toestanden.Ik heb vroeger graag sprookjes gelezen. Dit ligt in het verlengde ervan, alleen wat bloediger

Films

Die Manns (3-delige televisieserie)
Verfilming van het leven van Thomas Mann en zijn artistieke familie.Gedeeltelijk nagespeeld en gedeeltelijk archiefbeelden en interviews met zijn toen nog levende kinderen. Fascinerend, het geeft een mooi tijdsbeeld: het opkomend Nazisme en na de vlucht naar de VS het weer opbouwen van een nieuw leven.
Net als bij 'Tadellöser' vergeet je dat je naar acteurs kijkt, een geweldige prestatie van Armin Muller-Stahl en Monica Bleibtreu als het echtpaar Thomas en Katia Mann.

Un air de famille van Cedric Klapisch
Een wat luchtiger noot, bij deze film heb ik geen verhaal,maar hij verveelt me niet bij het nogmaals bekijken. Net als bij Austen scherpe observaties van menselijk handelen. Het gaat over een moeder met twee zoons en een dochter. Naar aanleiding van  de verjaardag van de vrouw van de oudste zoon komt heel veel oud familiezeer naar boven.
Zeer amusant, geen schaterlach, maar wel veel gegrinnik.

Das weisse Band van Michael Haneke
Deze heb ik kort geleden op de Duitse tv gezien. Ik was doodmoe en ben gaan kijken met het idee : ik zie wel hoe lang ik het volhou. Ik heb hem helemaal uitgekeken.
Het is een zwart-wit film en naar huidige begrippen erg traag. Heerlijk. Het gaat over de machtsverhoudingen in een klein Duits dorp, tussen dorpelingen onderling en binnen de gezinnen. Bij de dominee krijgen de kinderen na hun misstappen een witte band om de arm om herinnerd te worden aan wat ze fout deden. Onder het mom van: wie zijn kind liefheeft, spaart de roede niet, worden de kinderen geestelijk en lichamelijk mishandeld.
Qua sfeer deed het me heel erg denken aan het tweede deel van Fanny en Alexander van Bergman. Die strenge en totaal vreugdeloze godsdienstbeleving. Gelukkig voor mij niet herkenbaar uit eigen ervaring, maar de onderhuidse spanningen worden heel goed weergegeven. Een film die diepe indruk gemaakt heeft.


Muziek

Mijn eerste LP: ik heb hem nog, grijsgedraaid in Mono. Stereo had ik toen nog niet. Ik heb al jong de kinderliedjes vaarwel gezegd en ben naar tienermuziek gaan luisteren. Volgens mij op de zaterdagmiddag 1 uurtje: Tijd voor teenagers met Herman Stok. Een hoog Caterina Valente en Cocktail Trio gehalte, maar uit Engeland vooral kwam de beatmuziek( let wel: geen popmuziek, beatmuziek) met als voor mij de grote toppers : The Beatles. De film heb ik nog in de bioscoop gezien, ook zwart-wit. Later naar Radio Luxemburg geluisterd, stiekem in bed met het oude radiootje van mijn oudste zus. De muziek is nog steeds dierbaar.

Le nozze di Figaro - W.A. Mozart
Dit zijn twee vliegen in 1 klap: Mozart is altijd genietbaar en ik hou van opera.
Niet dat ik nou deze opera de beste vind, maar als kind van 10 of 11 was een uitvoering op tv. Ik was helemaal in de ban van het verhaal en de muziek. Ik weet nog dat ik verschrikkelijk kwaad was, dat ik naar bed moest en de opera niet mocht uit kijken, vandaar… Ik heb het later wel ingehaald.

Randy Newman: Vooral het oude werk
Ik weet nog: op mijn studentenkamer in Groningen had ik een oud zwartwit tv toestel , georven van mijn zus. De VPRO zond toen concerten uit van artiesten en opeens was daar een  schlemielig mannetje met een piano, maar met teksten! Geweldig, enorm cynisch, in een woord: genieten. Ik ben erg 'talig' ingesteld, dus teksten zijn altijd belangrijk in liedjes. Na zijn latere succes was het contrast tussen de inhoud van de tekst en de uitvoerder minder sterk: 'It’s lonely at the top' bijvoorbeeld.